دندان مصنوعی متحرک: مزایا، معایب، و نکات بسیار مهم

دندان‌های مصنوعی متحرک یک راهکار مناسب برای افرادی هستند که به دنبال یک راه حل موقت برای جایگزینی دندان‌های گم شده هستند. این دندان‌ها به ویژه برای افرادی که به هر دلیلی مثل عوامل سنی یا مشکلات دهانی از دندان‌های ثابت برخوردار نیستند، می‌توانند یک گزینه جذاب باشند.

دندان مصنوعی، یک جزء ترمیمی است که جایگزین دندان‌های طبیعی از دست رفته یا آسیب دیده می‌شود. این دندان‌ها از مواد متنوعی ساخته می‌شوند، که مهمترین اجزای آنها به شرح زیر است:

1- پروتزهای پلاستیک: بسیاری از دندان‌های مصنوعی از پلاستیک‌های پروتزی ساخته می‌شوند، که به عنوان پروتزهای پروتزی یا پروتزهای دندانی شناخته می‌شوند. این پلاستیک‌ها معمولاً از نوعهای مختلفی از مواد مانند پلی‌متیل متاکریلات (PMMA) ساخته می‌شوند. این مواد پلاستیکی به دندان‌های مصنوعی انعطاف و استحکام می‌دهند.

2- فلزهای سبک: برخی از دندان‌های مصنوعی از فلزهای سبک مانند آلومینیوم یا تیتانیوم ساخته می‌شوند. این فلزها به عنوان اسکلت داخلی برای دندان‌ها عمل می‌کنند و از این رو ایجاد استحکام و پایداری بیشتری را امکان‌پذیر می‌سازند.

3- پروتزهای هیبرید: در برخی موارد، دندان‌های مصنوعی از ترکیب مواد مختلفی ساخته می‌شوند. این ترکیب ممکن است شامل پلاستیک‌های پروتزی، فلزهای سبک، و یا مواد دیگری باشد که از خصوصیات هرکدام استفاده می‌شود.

4- پروتزهای سرامیکی: برخی از دندان‌های مصنوعی از مواد سرامیکی نظیر پروتزهای زیرویکونیا (Zirconia) ساخته می‌شوند. این مواد به عنوان جایگزینهای زیبایی و با دوام معروف هستند.

هر کدام از این مواد دارای ویژگی‌ها و مزایا مختلفی هستند. انتخاب مواد بستگی به نیازهای بیمار، موقعیت جغرافیایی دندان‌ها، و نیازهای زیبایی و عملکرد دارد. دندان‌های مصنوعی با دقت و توسط دندانپزشکان حرفه‌ای ساخته و نصب می‌شوند تا به شکل و عملکرد طبیعی دندان‌های طبیعی نزدیک شوند.

همچنین بخوانید : ⇐ایمپلنت دندان ⇒ ایمپلنت دندان با ضمانت مادام‌العمر و شرایط اقساط ویژه

یکی از مزایای اصلی دندان‌های مصنوعی متحرک، سرعت و آسانی در تهیه و نصب آن‌ها است. علاوه بر این، این دندان‌ها قابل تنظیم برای تطابق با تغییرات در دهان بیماران هستند. این ویژگی به ویژه برای افرادی که قصد انجام ترتیبات دهانی در آینده دارند، مناسب است.

1- سرعت در تهیه و نصب: دندان‌های مصنوعی متحرک به سرعت تهیه و نصب می‌شوند. این ویژگی مختصر برای افرادی که به دنبال یک راه حل موقت و سریع برای جبران از دست رفته یا آسیب دیده به دندان‌ها هستند بسیار ارزشمند است.

2- تنظیم‌پذیری: دندان‌های مصنوعی متحرک، امکان تنظیم و تطبیق با تغییرات در دهان فراهم می‌کنند. این ویژگی به ویژه برای افرادی که به دلیل تغییرات در دهان یا قصد انجام ترتیبات دهانی در آینده نیاز به تغییرات در دندان‌های مصنوعی دارند، بسیار مهم است.

3- راحتی در استفاده: این دندان‌ها بسیار راحت و سبک هستند، که برای افرادی که با دندان‌های ثابت مشکلاتی دارند یا به دنبال گزینه‌ای برای راحتی در طول روز هستند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.

4- آسانی در تعمیر و تنظیمات مکرر: در مقایسه با دندان‌های ثابت، تعمیرات و تنظیمات مکرر دندان‌های مصنوعی متحرک نسبت به‌طور کلی آسان‌تر و هزینه‌ی کمتری دارند.

5- استفاده به عنوان گزینه موقت: این دندان‌ها به عنوان گزینه‌ای موقت و پیشنهادی برای افرادی که قصد انجام ترتیبات دهانی یا درمان‌های دندانی دائمی دارند، بسیار مناسب هستند. به عنوان یک پله میانی، این دندان‌ها به افراد این امکان را می‌دهند تا تا زمانی که تصمیم نهایی خود را بگیرند، از یک جایگزین موقت بهره‌مند شوند.

6- آزادی در استفاده: این دندان‌ها به بیماران آزادی بیشتری می‌دهند چرا که می‌توانند آنها را در مواقعی که نیازی به استفاده ندارند، خارج کنند. این امکان به بیماران این اطمینان را می‌دهد که می‌توانند در مواقع خاص مثل خوابیدن یا تمیزکاری دندان، از آنها استفاده نکنند.

همچنین بخوانید : ⇐ تفاوت ایمپلنت و لمینت ⇒

با وجود مزایا، دندان‌های مصنوعی متحرک همراه با معایبی نیز هستند. اولین و مهم‌ترین معضل این است که این دندان‌ها به عنوان یک راه حل موقت مطرح می‌شوند و برای استفاده در طولانی مدت توصیه نمی‌شوند. همچنین، ممکن است این دندان‌ها در طی زمان باعث ایجاد افتراق در خط لبخند شوند و نیاز به تنظیمات مکرر داشته باشند.

1- استفاده موقت: یکی از معایب اصلی این دندان‌ها، محدودیت در مدت زمان استفاده آنها است. زیرا برای مدت طولانی، به عنوان یک گزینه موقت تلقی می‌شوند و برای استفاده در طولانی مدت توصیه نمی‌شوند.

2- تغییرات در خط لبخند: استفاده مداوم از دندان‌های مصنوعی متحرک ممکن است منجر به تغییرات در خط لبخند فرد شود. این تغییرات ممکن است در طی زمان به وجود آمده و نیاز به تنظیمات مکرر داشته باشد.

3- نیاز به تعمیرات و تنظیمات مکرر: با گذر زمان و به دلیل استفاده مداوم، این دندان‌ها نیاز به تعمیرات و تنظیمات مکرر دارند که ممکن است نیاز به وقت و هزینه بیشتری داشته باشد.

4- محدودیت در نوع غذاها: در مقایسه با دندان‌های ثابت، افرادی که از دندان‌های مصنوعی متحرک استفاده می‌کنند، ممکن است محدودیت‌هایی در نوع غذاهایی که می‌توانند مصرف کنند، تجربه کنند. برخی غذاها ممکن است خطراتی برای دندان‌های مصنوعی داشته باشند.

5- نیاز به مراقبت دقیق: برای حفظ ماندگاری و عمر مفید دندان‌های مصنوعی متحرک، نیاز به مراقبت دقیق و استفاده صحیح از محصولات تمیزکاری دندانی است. اهمیت مراقبت روزانه و به موقع در این مورد بسیار حائز اهمیت است.

6- هزینه‌های تکراری: تعمیرات و تنظیمات مکرر به منزله هزینه‌های تکراری ممکن است به افزایش هزینه کل مراقبت از دندان‌های مصنوعی متحرک منجر شود

7- عدم استفاده در برخی موارد خاص: افراد ممکن است در برخی شرایط خاص مثل خوابیدن یا ورزش، نیاز به خارج کردن دندان‌های مصنوعی داشته باشند که این ممکن است برای برخی افراد مزاحمت آور باشد.

فرآیند تهیه دندان‌های مصنوعی متحرک اغلب شامل مراحلی چون گرفتن اندازه دهان، ساختن مدل دندان‌ها، و نصب نهایی با همان دندان محرک است. این فرآیند ممکن است چند هفته به طول بینجامد.

1- مشاوره و ارزیابی: ابتدا، دندانپزشک با بیمار مشاوره ایجاد می‌کند تا نیازها، انتظارات، و گزینه‌های در دسترس مورد بررسی قرار گیرد. این مرحله شامل ارزیابی دقیق وضعیت دهان، تعیین نیازهای بیمار، و تشخیص مشکلات دندانی است.

2- گرفتن اندازه دهان: برای ساخت دندان‌های مصنوعی متحرک، ابتدا اندازه دقیق دهان و فضای خالی بین دندان‌ها گرفته می‌شود. این اندازه‌گیری با استفاده از افزونه‌های ایمپرسیون یا اسکنرهای دیجیتال انجام می‌شود.

3- ساخت مدل دندان‌ها: بر اساس اندازه‌های گرفته شده، یک مدل دقیق از دندان‌های مصنوعی ساخته می‌شود. این مدل مهم‌ترین پایه برای ساخت دندان‌های متحرک است.

4- انتخاب و تطبیق رنگ: در این مرحله، بیمار و دندانپزشک با همکاری برای انتخاب رنگ مناسب برای دندان‌های مصنوعی هماهنگی دقیق با دندان‌های طبیعی انجام می‌دهند.

5- ساخت دندان‌های مصنوعی: بر اساس مدل و اندازه‌های گرفته شده، دندان‌های مصنوعی ساخته می‌شوند. این دندان‌ها معمولاً از موادی مانند پلاستیکهای پروتزی، فلزهای سبک، یا مواد سرامیکی ساخته می‌شوند.

6- آزمایش نصب اولیه: پس از ساخت دندان‌ها، یک آزمایش نصب اولیه انجام می‌شود. در این مرحله، دندان‌ها در دهان بیمار قرار داده می‌شوند تا تطابق و جلوگیری از هرگونه نقص چک شود.

7- تنظیمات نهایی: اگر نیاز باشد، تنظیمات نهایی بر روی دندان‌های مصنوعی انجام می‌شود. این ممکن است شامل تنظیم ارتفاع، تطابق، و راحتی در استفاده باشد.

8- آموزش به بیمار: در این مرحله، بیمار به نحوه استفاده صحیح از دندان‌های مصنوعی آموزش داده می‌شود. این شامل تکنیک‌های تمیزکاری، قرار گیری صحیح، و مراقبت‌های روزانه است.

9- پیگیری و تنظیمات مرتب: پس از نصب نهایی، برنامه‌های پیگیری و تنظیمات مرتب برای اطمینان از عملکرد بهینه دندان‌های مصنوعی انجام می‌شود. این ممکن است شامل بررسی‌های دوره‌ای و تغییراتی در وضعیت دهان باشد.

نصب دندان‌های مصنوعی متحرک یک فرآیند چندمرحله‌ای است که نیاز به همکاری نزدیک بین بیمار و دندانپزشک دارد تا نتیجه نهایی با کیفیت و مطمئن حاصل شود.

انواع دندان مصنوعی متحرک به صورت کلی دو دسته اصلی دارد که بیشتر افراد مراجعه کننده با این دو دسته آشنایی کامل دارند : 1- دندان مصنوعی کامل برای یک فک یا هر دو فک 2- دندا مصنوعی برای یک بخشی از دندان ها حتی 1 دندان، که در دوطرف پایه‌هایی از جنس فلزی دارد که به دندان‌های اطراف فیکس می‌شود.جالب است بدانید در فرهنگ اصطلاحات دندانپزشکی کلمه دندان مصنوعی برای ایمپلنت دندان نیز به کار میرود و ایمپلنت دندان به عنوان دندان مصنوعی ثابت یا فیکس دنچر نیز شناخته می‌شود.

در ادامه بررسی انواع دندان مصنوعی ما تمامی دسته‌های شناخته شده دندان محرک را با توجه به علم دندانپزشکی برای شما آماده کردیم که عبارت‌اند از :

1- دندان‌های مصنوعی جزئی (Partial Dentures):

• توضیحات: این دندان‌ها برای جبران از دست رفتن یک یا چند دندان مناسبند. ممکن است از فلزهای خاص یا پلاستیک‌های مقاوم در سمت چپ و راست آن استفاده شود که برای تثبیت جایگاه دندان‌های از دست‌رفته است و شما از طریق جابجایی این فلز یا پلاستیک می‌توانید دندان محرک خود را از دهان برای مواردی از قبیل : نظافت و … خارج کنید.
• مناسب برای: افرادی که چندین دندان را از دست داده‌اند، اما دارای دندان‌های طبیعی در دهان هستند. دندان‌های اطراف باید قابلیت پایه شدن را داشته باشند.البته لازم به ذکر است اکثرا این پایه ها دیده نمی‌شود زیرا طوری طراحی شده‌اند که رد پشت دندان‌ها یا بالاترین نقاط دندان قرار بگیرند.جز روش‌های موقت است زیرا به مرور باعث تحلیل لثه‌ها می‌شوند .

2- دندان‌های مصنوعی کامل (Complete Dentures):

• توضیحات: این دندان‌ها برای جایگزینی تمام دندان‌های یک فک مناسب هستند و معمولاً از پلاستیکهای مختلف یا ساختارهای فلزی ساخته می‌شوند.این دسته از دندان‌های مصنوعی مثل تصورات شما از ایمپلنت دندان است زیرا یک ردیف کامل از دندان مصنوعی‌های ساخته شده توسط پیج‌ها و اباتمنت‌ها در داخل لثه و فک شما فیکس می‌شوند.این دسته به عنوان فول دنچر یا کامپلیت دنچر شناخته می‌شود که بهترین گزینه برای افرادی است که نیاز به جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته یک فک یا تمام فک دارند
• مناسب برای: افرادی که تمام دندان‌های یک یا هر دو فک را از دست داده‌اند.جز روش‌های دائمی است.

3- دندان‌های مصنوعی متحرک (Removable Dentures):

• توضیحات: این دندان‌ها به فک‌ها متصل می‌شوند اما امکان خارج کردن آنها توسط بیمار وجود دارد.
• مناسب برای: افرادی که ممکن است نیاز به تنظیمات یا تعمیرات دوره‌ای داشته باشند و یا در صورت نیاز، خود دندان‌ها را از دهان بیرون ببرند.در کنار مزایایی که این دسته از دندان‌های محرک و مصنوعی دارند باید یادآور شویم که دندان مصنوعی‌هایی که متحرک هستند تنها یک جایگزین موقت برای دندان‌های از دست‌رفته به شمار می‌آیند.

4- دندان‌های مصنوعی ثابت (Fixed Dentures):

• توضیحات: این دندان‌ها برای استفاده بلندمدت و به عنوان جایگزین ثابت برای دندان‌های طبیعی مناسب هستند. به طور عمده از متریالهای مانند پلیمرهای ساخته‌شونده یا کامپوزیتها ساخته می‌شوند. دندان مصنوعی فیکس دنچر همان ایمپلنت‌ها هستند که توسط پیچ و اباتمنت به لثه و فک شما متصل می‌شوند.این روش یک درمان دائمی است که نیاز شما را به طور کامل برطرف می‌کند ولی نسبت به دندان مصنوعی‌های متحرک قیمت بالاتری دارند.
• مناسب برای: افرادی که به دندان‌های ثابت و ماندگار برای طولانی مدت نیاز دارند.

5- دندان‌های مصنوعی فوراً نصب شونده (Immediate Dentures):

• توضیحات: این دندان‌ها بلافاصله پس از استخراج دندان‌های طبیعی نصب می‌شوند تا بیمار بدون اینکه بدون دندان به جلوی دیگران بیافتد، دارای دندان‌های مصنوعی باشد.این دسته به نام ایمپلنت فوری شناخته می‌شوند که شما می‌توانید با کلیک کردن بر روی ایمپلنت فوری به طور کامل از شرایط و مراحل آن آگاهی یابید.
• مناسب برای: افرادی که به دلیل استخراج دندان‌های طبیعی، نیاز به دندان‌های جایگزین فوری دارند.ایمپلنت فوری در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و شما با مراجعه به دندانپزشکی دکتر بنائیان با شرایط اقساط ویژه می‌توانید تانواع متخلف ایمپلنت دندان را انجام دهید.برای بررسی بیشتر یک جلسه ویزیت رایگان شامل مشاوره و ویزیت به شما اختصاص می‌یابد تا حالت‌های کلی و مناسب برای دندان شما بررسی شود.

هر نوع دندان مصنوعی مزایا و معایب خود را دارد، و انتخاب نوع مناسب بستگی به وضعیت دهانی و نیازهای فردی شخص دارد. توصیه می‌شود که بیمار با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های مناسب برای وی صحبت کند.

برای حفظ ماندگاری بیشتر دندان‌های مصنوعی متحرک، شستشو و تمیزکاری دقیق مهم است. استفاده از مواد تمیزکاری خاص و پیروی از راهنمایی دندانپزشک در مورد نگهداری می‌تواند به پایداری و عمر طولانی‌تر دندان‌ها کمک کند.

1- تمیزکاری روزانه: همانند دندان‌های طبیعی، دندان‌های مصنوعی نیاز به تمیزکاری روزانه دارند. برای این کار از مسواک نرم و خط دندانی مناسب برای دندان‌های مصنوعی استفاده کنید.

2- استفاده از محصولات تمیزکاری مخصوص: از محصولات تمیزکاری دندان‌های مصنوعی مانند خمیر دندان و آب دهان مخصوص استفاده کنید. این محصولات به خنثی کردن باکتری‌ها، جلوگیری از تشکیل پلاک، و حفظ تمیزی دندان‌ها کمک می‌کنند.

3- پاکسازی دندان‌ها بعد از هر وعده غذایی: پس از هر وعده غذایی، دندان‌های مصنوعی را با آب بشویید تا ذرات غذایی جلوی تشکیل پلاک را بگیرد. این کار به جلوگیری از تغییر رنگ و تراکم لکه‌ها کمک می‌کند.

4- استفاده از خمیر دندان مناسب: انتخاب خمیر دندانی مناسب برای دندان‌های مصنوعی بسیار اهمیت دارد. خمیر دندانی با ترکیبات نرم که دندان‌ها را خرد نکند و آسیب نرساند انتخاب شود.

5- انجام بازدیدهای دوره‌ای: بازدیدهای دوره‌ای از دندانپزشک باعث تشخیص زودهنگام مشکلات ممکن است. دندانپزشک می‌تواند تنظیمات لازم را انجام دهد و نکات مراقبتی را بهتر توضیح دهد.

6- جلوگیری از استفاده نادرست: بپرهیزید از فعالیت‌هایی که ممکن است به دندان‌های مصنوعی آسیب برسانند. این شامل استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار برای باز کردن اشیاء، گاز گرفتن، یا فشار زیاد بر روی دندان‌ها است.

7- محافظت در برابر ضربه: از ضربه‌های شدید به دندان‌های مصنوعی خودداری کنید. در صورت نیاز، از روکش‌ها یا محافظ‌هایی که توسط دندانپزشک تعیین شده‌اند، استفاده کنید.

8- استفاده از ظروف نرم: در صورت داشتن تعهدات ماندگاری بهتر، از ظروف نرم برای نگهداری دندان‌های مصنوعی در حین خواب استفاده کنید.

9- عدم استفاده در شرایط خاص: در شرایط خاص مانند ورزش یا خواب، اگر توصیه شده است، دندان‌های مصنوعی را از دهان خارج کنید تا از آنها حفاظت شود.

با رعایت این مراقبت‌ها، ماندگاری و عمر مفید دندان‌های مصنوعی متحرک بهبود خواهد یافت.

در نهایت، استفاده از دندان‌های مصنوعی متحرک یک راه حل موقت مؤقت است که برای بسیاری از افراد تا زمانی که گزینه دائمی را انتخاب کنند، می‌تواند گزینه‌ای کارآمد و راحت باشد. با این حال، مهم است که افراد از مزایا و معایب استفاده از این دندان‌ها آگاه باشند و تحت نظر دندانپزشک خود باشند تا به بهترین شکل ممکن از این گزینه بهره‌مند شوند.